Het wettelijke kader
Een Europese Richtlijn legt lidstaten (dus ook België) op om vanaf 1 januari 2024 groente-, fruit- en tuinafval gescheiden in te zamelen en te verwerken.
Vlaanderen volgt deze richtlijn en legt de lokale besturen (dus ook de 8 gemeenten en 2 steden in het werkingsgebied van IVAREM) op om de inzameling en verwerking van gft verplicht te organiseren op hun grondgebied.
IVAREM kan de 10 partnergemeenten hierin ondersteunen en ontzorgen en heeft een plan van aanpak uitgewerkt.
Historiek
In het jaar 1992 werden de lokale besturen in Vlaanderen voor de keuze gesteld om lid te worden van een groenregio of aan te sluiten bij een regio waar gft werd ingezameld en verwerkt. De steden en gemeenten die deel uitmaken van het werkingsgebied van IVAREM hebben destijds beslist om deel uit te maken van een groenregio.
In een groenregio wordt de nadruk gelegd om gft zelf te verwerken. De gemeenten hebben hierbij werk gemaakt om hun inwoners te informeren over (thuis)composteren.
Nu is beslist dat vanaf 1 januari 2024 er in heel Vlaanderen een aanbod moet zijn om gft in te zamelen en te verwerken.
De stand van zaken
Om 120.000 gezinnen verdeeld over onze 10 partnergemeenten te voorzien van een gft-container werd er een uitgebreid plan van aanpak opgemaakt. Zo zal het bevragen van alle gezinnen over hun deelname en het ter beschikking stellen van gft-containers een logistieke uitdaging zijn. Hierbij zullen ook vrachtwagens moeten worden aangeschaft en extra personeel worden aangeworven. Om dit alles in goede banen te leiden heeft IVAREM van OVAM uitstel gekregen tot ten laatste 1 januari 2026. Van zodra de inzamelmethode, de inzamelfrequentie en de tarieven vastgelegd zijn, zal IVAREM de uitrol van het project in drie zones organiseren.
In de loop van het voorjaar van 2025 wordt er opgestart in de regio Lier. Medio 2025 is de regio Klein-Brabant aan de beurt. Vervolgens wordt de stad Mechelen opgestart vóór 1 januari 2026.
Het uitstel geldt enkel voor gezinnen en niet voor bedrijven. Bedrijven zullen vanaf 2024 voor hun gft-afval een contract met een privé-inzamelaar moeten kunnen voorleggen. Van zodra de gft-inzameling een feit is kunnen kleinere bedrijven met vergelijkbaar bedrijfsafval terug op het huishoudelijke circuit overstappen.
Waarom de verplichting om meer grondstoffen (in dit geval gft) apart in te zamelen?
Vele duurzame richtlijnen en initiatieven kaderen in de Europese Green Deal.
Klimaatverandering en milieuaantasting zetten de toekomst van Europa en de wereld op het spel. Het antwoord hierop is de Europese Green Deal, die de EU omvormt tot een moderne, grondstoffenefficiënte en concurrerende economie met volgende streefdoelen:
- een netto-uitstoot van broeikasgassen van nul tegen 2050
- economische groei zonder uitputting van grondstoffen
- geen mens of regio die aan zijn lot wordt overgelaten
De Europese Green Deal wil het welzijn en de gezondheid van de burgers nu en in de toekomst verbeteren door te zorgen voor:
- verse lucht, schoon water, gezonde bodem en biodiversiteit
- gerenoveerde, energie-efficiënte gebouwen
- gezond en betaalbaar voedsel
- meer openbaar vervoer
- schonere energie en geavanceerde schone technologische innovatie
- producten met een langere levensduur die kunnen worden gerepareerd, gerecycled en hergebruikt
- toekomstbestendige banen en opleiding in vaardigheden voor de transitie
- wereldwijd concurrerend en veerkrachtig bedrijfsleven
gft verwerking: van goed naar minder goed
1. (thuis)composteren
gft kan het best aan de bron worden verwerkt door zelf te composteren. Hierdoor betaal je geen inzamelkosten en bekom je gratis een bodemverbeteraar voor je tuin.
2. gft container
gft wordt bij je thuis tegen betaling ingezameld en in een vergistingsinstallatie omgezet tot biogas.
3. restafvalcontainer (dit stopt vanaf de invoering van gft-inzameling)
gft wordt bij je thuis tegen betaling ingezameld en na passage in de Mechanisch Biologische Scheidingsinstallatie van IVAREM/IOK in een verbrandingsoven gebruikt om elektriciteit op te wekken.
Belangrijke tip!
Tuinafval kan je apart houden en gratis aanbieden op het recyclagepark. Jouw tuinafval wordt dan door IVAREM in Lier verwerkt tot Vlaco gecertificeerd compost.